Niemand in de kou: parlementairen vragen dat regering actie onderneemt.

[Bokkerijder]

Tecky trekt energieminister Peeters aan de broekspijp

Wordt dit de laatste winter dat Vlaamse huishoudens in volle vrieskou worden afgesloten van gas en elektriciteit ?  Maken gezinnen met een mager spaarvarkentje voortaan meer kans op een betere isolatie en een zuinigere brander ?  Aangespoord dor een gebreide bijter, tochthond Tecky, vindt het Vlaams parlement alvast dat de regering hier dringend wek van moet maken.  Of hoe breed opgezette acties als `Niemand in de kou? de brug kunnen maken tussen de Dorpsstraat en de Wetstraat.

In Friesland kan de elfstedenkoorts weer een jaar de motteballen in.  Dichter bij huis zal de Vriezeman vast nog enkele verrassingen uit zijn frigo toveren, maar de ergste winterkou lijkt uit de lucht.  Gelukkig maar, want vanaf 16 februari kunnen slechte betalers opnieuw zonder stroom gezet worden, en vanaf 1 maart zonder gas.  Vroeg voorjaar of late winter, wet is wet.

Huiswerk  Maar het Vlaams parlement wil dat deze regel verandert.  Vlaanderen is Oekra?ne niet: in volle vrieskou moet iedereen zich kunnen verwarmen, ook half november of begin maart.  Het is maar ??n van de vele punten uit de motie van aanbeveling  eigenlijk een soort huiswerk  die het parlement afgelopen woensdag overmaakte aan de regering.  De motie is het werk van de commissie `Energie en armoede?.  De voorbije maanden zaten parlementsleden als Veerle Heeren en Bart Martens samen met energieleveranciers en huisvestingsmaatschappijen, met OCMW?s en armenorganisaties, met vertegenwoordigers van ACW en Welzijnszorg.  Om zo manieren te vinden om mensen met een laag inkomen te beschermen tegen de gevolgen van de dure energie.  Of om consumenten die minder mondig zijn te beschermen tegen de gladde verkopers en bedenkelijke praktijken die blijkbaar horen bij een vrijgemaakte energiemarkt.

Derde betaler  Deze commissie heeft goed werk geleverd.  Het is nu aan energieminister Peeters en z?n collega?s binnen de Vlaamse regering om de komende maanden het huiswerk ook uit te voeren.  Zo is het meer dan ooit belangrijk dat mensen met betalingsproblemen zo weinig mogelijk energie verbruiken.  Veel mensen hebben niet de centen om te investeren in isolatie, zuinige branders of dubbel glas.  En fiscale voordelen zijn vooral interessant voor gezinnen die w?l het geld hebben.  Precies daarom is een derde betalerssysteem nodig: iemand schiet het geld voor, en met de uitgespaarde stookkosten wordt de investering geleidelijk terugbetaald.

Samen  Een regering kan veel, maar niet alles.  De voorbije winter heeft geleerd dat vrijwilligersorganisaties, thuiszorgdiensten en lokale besturen echte ambassadeurs kunnen zijn van een warm en duurzaam energiebeleid.  De gratis tochtstrips van Interelectra en het provinciebestuur tonen aan dat een overheidscampagne veel beter werkt als verenigingen meewerken.  Want vrijwilligers komen ook voorbij de voordeur.  Een deur waar Tecky, de tochthond, ons eraan doet denken dat duurzaamheid iets is waar je samen aan moet werken.

Bron: Weekblad Visie, 17 februari 2006, nr. 5.  

[Bokkerijder]

Armen beter beschermd tegen zware elektriciteitsfactuur

Wie zijn elektriciteitsfactuur niet kan betalen, zal in de toekomst minder snel afgesloten worden.  Dat hebben het ACW, Welzijnszorg en enkele armenverenigingen bekomen van het Vlaams parlement.  De parlementsleden keurden vorige week een `motie van aanbeveling´ goed die het recht op energie voor iedereen moet garanderen.  De motie kwam er op aansturen van onder meer Veerle Heeren en Carl Decaluwé (beiden CD&V).  Het is nu aan de betrokken ministers - Kris Peeters (Energie, CD&V), Inge Vervotte (Welzijn, CD&V) en Marino Keulen (Wonen, VLD) om de motie in daden om te zetten.

De motie bevat ook concrete maatregelen die het recht op energie van iedereen moeten garanderen.  Alle bestaande sociale woningen moeten een energiedoorlichting krijgen.  Momenteel zijn ruim 40.000 sociale woningen nog altijd enkel beglaasd.  Dubbele beglazing zou al een flinke besparing opleveren.  Verder vragen de parlementsleden dat ook werk wordt gemaakt van dakisolatie en het vervangen van verouderde stookketels.
In nieuwe sociale woningen moet standaard een budgetmeter geplaatst worden.  Het opladen van de meter moet ook gemakkelijker kunnen (door het aantal oplaadpunten uit te breiden) en gratis zijn.  Voor privé-eigenaars moeten er stimulerende maatregelen komen, zoals fiscale voordelen bij energiebesparende verbouwingen.

Meer dan 6 ampère

De motie bevat verder een aantal beschermingsmaatregelen voor mensen met betalingsmoeilijkheden.  De minimumlevering voor elektriciteit wordt best opgetrokken van 6 tot 8 ampère en zou eigenlijk nog hoger moeten naargelang het aantal gezinsleden en de grootte van de woning.
Het afsluiten van de elektriciteit kan enkel als ultieme stap en na een sociaal onderzoek.  De winterperiode, waarbij afsluiten niet mogelijk is, zou uitgebreid worden, van 1 december tot 1 maart.  Bovendien zou de bevoegde minister de mogelijkheid krijgen om buiten die periode ook tijdelijk het afsluiten te verbieden, bijvoorbeeld bij extreme weersomstandigheden.
“De motie van aanbeveling is wel degelijk afdwingbaar”, zegt Carl Decaluwé.  “De Vlaamse regering is zonder meer verplicht om hier uitvoering aan te geven”.  “Tegen volgende winter zouden de eerste maatregelen al voelbaar moeten zijn”, voegt Veerle Heeren eraan toe.  “Gebeurt dat niet, dan zullen wij in het parlement zeker aan de alarmbel trekken”. 
Het ACW, dat de campagne van Welzijnszorg rond energiearmoede actief steunde en vorige week nog actie voerde in het Vlaams parlement, is blij met de aangenomen motie.  “Het is een belangrijke stap in de goede richting”, vindt Michel Debruyne van de ACW-studiedienst.  “Maar wij willen verder kijken.  De Lokale Adviescommissies (LAC´s), die nu vooral controleren en sanctioneren, zouden de energiearmen ook effectief moeten begeleiden.  Het LAC moet een sociaal energiebureau worden, dat mensen helpt en adviseert”.

Respect voor minder begoede klant.

Maar ook de energieleveranciers en de distributienetbeheerders (die instaan voor het `vervoer´ van de stroom tot bij de klant) moeten hun verantwoordelijkheid nemen.  “Ze moeten maatschappelijk verantwoord ondernemen”, stelt Michel Debruyne.  “Dus met respect voor de minder begoede afnemer.  Die verplichting tot openbaredienstverlening moet nog duidelijker bepaald worden, met sancties als leveranciers of netbeheerders die verplichting naast zich neerleggen”.  De motie bevat ook een aantal duidelijke aanbevelingen voor minister van Wonen Marino Keulen.  Het ACW vraagt dat de minister tegen het einde van dit jaar een actieplan rond huisvesting en energie klaar heeft.

Tekst: Peter HEIRMAN

Bron: Visie, vrijdag 24 februari 2006.

Koken op een strijkijzer

“Met 6 ampère kun je niet menswaardig leven, zeker niet als je vier kinderen hebt”, zegt Lea Snajder (52).  “Als je in de winter in het donker en de kou zit en je kunt niet eens koken voor je kinderen. Wat is daar nu menswaardig aan?”

Lea weet als geen ander wat het is om zonder, of met heel weinig, elektriciteit te leven.  “Ik maakte het als kind al mee”, vertelt ze.  “Mijn vader dronk en was agressief zodat mijn moeder moest vluchten. Toen was er nog geen minimumlevering voor wie zijn rekening niet kon betalen.  Mijn moeder moest voor mij en de andere kinderen haar plan trekken met 0 ampère”.
Later trouwde Lea.  Ze kreeg vier kinderen, maar het was geen gelukkig huwelijk. “Ik was bij een man terecht gekomen zoals mijn vader”, vertelt ze.  “uiteindelijk ben ik met de kinderen moeten vluchten.  Veertien jaar heeft hij me nog lastig gevallen.  De eerste twee jaar bestreed hij zelfs het kindergeld, hoewel hij naar de kinderen niet omkeek.  Alimentatie heb ik nooit gezien.  Ondertussen bleven de facturen en de schulden zich maar opstapelen”.
Lea moest voortdurend verhuizen.  “Dat betekende telkens weer borg betalen”, vertelt ze.  “Bovendien moest ik met mijn stempelgeld vier kinderen onderhouden, zonder hulp van iemand.  De rekeningen bleven maar komen en uiteindelijk komt dan de dag dat je zonder stroom valt.  Ik had wel een paar aanmaningen gekregen, maar had er eigenlijk niet bij stilgestaan.  Als je elke dag moet wroeten om je kinderen te eten te geven, dan ben je daar niet mee bezig.  Dan belanden alle facturen gewoon op een hoop”.

Kaarslicht - Toen Lea voor de eerste keer zonder elektriciteit viel, waren haar kinderen tussen 2 en 7.  “Het was toen gelukkig zomer”, zegt ze.  “De kinderen vonden het best spannend, zo ´s avonds met kaarslicht”.
De romantiek was er echter snel af.  “Later werd ik op drie ampère gezet”, legt Lea uit.  “Maar omdat ik vier kinderen had, kreeg ik uiteindelijk 6 ampère.  De praktische problemen stapelden zich op.  Met 6 ampère kun je alleen je kleine kookplaat gebruiken.  Al de rest moet uit: licht, boiler.  Ook een ijskast of diepvriezer kon ik niet gebruiken.  Dus moesten de kinderen in de week op school warm eten.  Tijdens weekends en vakanties probeerde ik aardappelen of eieren te koken in een waterkoker. Ook een handige truc is je strijkijzer in het stopcontact steken en omgekeerd vastzetten tussen bakstenen.  Dan kun je toch nog iets opwarmen.  Vers eten had ik nauwelijks, wegens geen diepvries of ijskast”.
Lea heeft veel honger geleden tijdens die jaren.  “Alle voedsel ging naar de kinderen”, vertelt ze.  “Zelf at ik vaak beschimmeld brood, met tomatenketchup om de smak te verdoezelen”.
Een wasmachine was ook al uit den boze.  “Die verbruikte teveel”, zegt Lea. “Dus alles met de hand wassen en buiten hangen.  Zelfs mijn kinderen in bad steken was niet vanzelfsprekend.  Het warm water was immers beperkt.  Vaak werden ze gewassen in koud water. Om de twee dagen konden ze twee per twee eens in een warm bad”.

Dromen van een weekendje aan zee.

Nu vergaat het Lea iets beter.  Ze heeft een afbetalingsplan.  Tegen 2010 zullen al haar schulden afbetaald zijn.  Tot dan moet ze het rooien met zo´n 100 tot 150 euro leefgeld.  Ondertussen is ze op zoek naar een job om toch iets meer financiële ruimte te hebben.  “Als mijn schulden afbetaald zijn, zou ik graag eens naar zee gaan, al is het maar voor een weekendje”, besluit ze.  Daar droom ik al zo lang van”.

Tekst: Peter HEIRMAN

Bron: Visie, nr. 6, vrijdag 24 februari 2006.